Waarom STEM?
Ten eerste heeft elke burger in onze snel evoluerende en hoogtechnologische maatschappij nood aan een basisvorming STEM, ook wel ‘STEM for all‘ genoemd. We moeten allemaal mee en mogen niemand achterlaten.
Ten tweede is er een grote vraag naar STEM-professionals om de complexe problemen waarmee we geconfronteerd worden mee te helpen oplossen, want STEM is hier zeker een deel van de oplossing. Denk maar aan duurzaamheid, ecosystemen, vergrijzing, afval, gezondheid, enzovoort. Veel en sterke STEM-profielen op de arbeidsmarkt zijn dan ook meer dan welkom!
En ten derde: STEM is gewoonweg ook boeiend, leuk en interessant om te leren en te doen!
STEM in een i-kleedje
Die ‘verwevenschappelijke’ verbetering hebben we benoemd als iSTEM, waarvan de i op de eerste plaats staat voor interactie, maar evenzeer voor interdisciplinair, integrerend leren, ingenieus, intrigerend, innovatief, inclusief, …
Interactie tussen S, TE en M
Binnen de cel ‘iSTEM inkleuren’ leggen we de nadruk op integratie van STEM-leerinhouden over de verschillende STEM-disciplines heen. Deze bestaan op school vaak volledig los van elkaar waardoor veel waardevolle linken tussen de vakken ontbreken en onbenut blijven. Daar willen we iets aan veranderen, omdat we sterk geloven dat het onderwijs in elk van deze afzonderlijke disciplines beter wordt door een sterkere onderlinge samenwerking en omdat we overtuigd zijn dat continue wisselwerking tussen S, T, E en M leidt tot meer voorschrijdende inzichten en belevingsvolle momenten bij de jongeren. Lees hier in meer detail over de achterliggende visie rond geïntegreerde STEM.
De iSTEM-didactiek is gebaseerd op vijf basispijlers*:
1. Integratie van leerinhouden
De i van iSTEM kan op vele manieren ingevuld worden, maar in eerste instantie staat de i voor integratie en interdisciplair. Binnen de cel ‘iSTEM inkleuren’ leggen we de nadruk op integratie van STEM-leerinhouden over de verschillende STEM-disciplines heen. Deze bestaan op school vaak volledig los van elkaar waardoor veel waardevolle linken tussen de vakken ontbreken en onbenut blijven. Daar willen we iets aan veranderen, omdat we sterk geloven dat het onderwijs in elk van deze afzonderlijke disciplines beter wordt door een sterkere onderlinge samenwerking en omdat we overtuigd zijn dat continue wisselwerking tussen S, T, E en M leidt tot meer voorschrijdende inzichten en belevingsvolle momenten bij de jongeren. In goede STEM-projecten komt de leerinhoud van minstens twee vakken geïntegreerd aan bod. Op die manier ervaren de leerlingen hoe wiskunde, wetenschappen, techniek en engineering samen technologische en wetenschappelijke problemen kunnen oplossen, nieuwe producten kunnen ontwerpen, enz. Belangrijk hierbij is dat dit met respect voor elke discipline afzonderlijk gebeurt en zonder de lat lager te leggen.
De integratie van S, T, E en M wordt voor de iSTEM-projecten visueel voorgesteld met de helix van het Inkleurmodel.
Lees hier in meer detail over de achterliggende visie rond geïntegreerde STEM.
2. Probleemgecentreed leren
Een goed STEM-project vertrekt vanuit een uitdaging die aanleunt bij de leefwereld van de leerlingen, zodat zij gemotiveerd zijn om een oplossing te zoeken waarbij zij de vakinhouden van S, T, E en M moeten gebruiken. Doorheen iSTEM-projecten wordt het probleemoplossend denken van de leerlingen op verschillende manieren ingeoefend.
3. Onderzoekend en ontwerpend leren
Het STEMOOV-model dat gebruikt wordt binnen de iSTEM-didactiek biedt handvaten om het onderzoekend en ontwerpend leren naadloos in elkaar te laten overgaan. Dit model is geen starre structuur waarbij elke stap lineair of stap voor stap gevolgd moet worden. Het model is zo opgebouwd dat op elk moment in het model kan worden ingestapt, alsook tussen de verschillende stappen geschakeld kan worden of op een andere plek teruggaat in de cyclus. Zo kan het zijn dat een leerling zijn ontwerp bijsturen en daartoe enkele onderzoeksopdrachten uitvoert en/of nieuwe criteria moet selecteren. Zo kan ontwerpen keren een onderzoekende fase hebben en onderzoekend leren ook een ontwerpende fase.
4.Coöperatief leren
In team werken aan een oplossing voor de iSTEM-uitdaging is een leerproces dat zo snel mogelijk moet opgestart worden. Binnen het coöperatief leren werken leerlingen samen om een gemeenschappelijk doel te bereiken en ontdekken zij hun talenten.
5. Evidence informed
De werking van iSTEM wordt geëvalueerd door de collega’s van de UAntwerpen die effectiviteitsmetingen uitvoeren. Bovendien zijn alle coaches ingebed in een academische omgeving zodat zij ook de vakdidactische literatuur automatisch opvolgen.
* Thibaut L., Ceuppens S., De Loof H., De Meester J., Goovaerts L., Struyf A., Boeve-de Pauw J., Dehaene W., Deprez J., De Cock M., Hellinckx L., Knipprath H., Langie G., Struyven K., Van de Velde D., Van Petegem P. & Depaepe F (2018) Integrated STEM Education: A Systematic Review of Instructional Practices in Secondary Education. European journal of STEM education, Vol.3 (1).
